چند آیه از قرآن کریم در باره اهل بیت (علیهم السّلام)

پیامبـر اکرم(ص) فرمـود: ((مـن دو چیز گرانمایه در میان شما به یادگار مى نهم:

کتاب خدا و خاندانـم. ایـن دو هرگز از یکدیگر جدا نمـى شـوند تا آنکه در قیامت کنار حوض کوثر بر مـن وارد آیند.)) ایـن حدیث به حـدیث ثقلیـن معروف شـد و تمـام فـرقه هاى مسلمیـن آن را در کتب معتبر خویـش نقل کردند; اما به فرموده خمینى کبیر ((خودخـواهان و طاغوتیان قرآن کریـم را وسیله اى ساختند براى تداوم بخشیدن به حکومتهاى غاصب و ضد قرآنى خویـش و مفسران حقیقى قرآن و آشنایان به حقایق آن را, که سراسـر قـرآن را از پیامبـر اکرم(ص) دریافت کرده بـودند, با بهانه هاى گونه گـون عقب زدنـد و با تـوطئه کثیف خـود, در حقیقت قـرآن را از صحنه خـارج کـردنـد.))

ممکـن است بپرسید: آیا فهم قرآن تنها در تـوان معصومان (علیهم السلام) است و دیگـر مردم حق ندارنـد, بـدون مـراجعه به روایات اهل بیت, از قـرآن بهره گیـرنـد؟ در پاسخ بایـد گفت: ما ماننـد اخبـارىها نیستیـم که فهم قـرآن را یکسـره مخصــوص اهل بیت (علیهم السلام) بدانیـم; بخشى از آیات محکمات و بینات نامیده مى شـود و هر کـس, به شرطـى که با زبان عربـى و شاءن نزولها و یک سلسله مباحث لازم دیگر به طـور صحیح آشنایى کافى داشته باشد مى تـواند از آن بهره گیـرد; امـا مـى دانیـم که آیـات قـرآن دو دسته انـد: محکمــات و متشابهات. براى فهم آیات متشابه جز تمسک به راسخان در علـم اهل بیت (علیهم السلام) راهى نیست.

      طبق تصریح شیعه و سنـى, قرآن کریـم در مـوارد متعددى به مقام و مـوقعیت اهل بیت (علیهم السلام) و عصمت و طهارت و ولایت آنها اشاره کرده است. در ایـن فرصت, آن دسته از روایات سالار شهیـدان حضرت ابى عبدالله الحسیـن(ع) در باره برخى از آیات قرآن کریـم, که در خصـوص اهل بیت عصمت (علیهم السلام) وارد شده, مـورد تـوجه قرار مى دهیم و جانهاى خـود را با کلمات نـورانى آن فاتح اقلیـم وجود جلایى دیگر مى بخشیم. 1زبان مـن زبون و خامه ام خام1چه گویـم در مقام آن دلارام1 بایـد تـوجه داشت که در برخـى از روایات, آن حضـرت تنها راوى حـدیث است که از پیـامبـر اکـرم(ص) یــا امیـرمـومنان(ع) نقل مـى کنـد; ولـى ما تنها به روایاتـى اشـاره مى کنیـم که در آن امام(ع) خـود سخنى فرمـوده یا پرده از حقیقتى بـرداشته است. البته ایـن سخـن با نقل مـواردى که آن حضرت از رسـول اکرم یا امیرمومنان مطلبى پرسیده و سپـس پرسـش و پاسخ را باز گفته است, منافات ندارد; زیرا به هر حال خـود حضرت در متـن جریان حضـور داشته است. به هر ترتیب امام حسین(ع) در ایـن دسته از روایات به تبییـن بطنـى از بطـون قرآن پـرداخته, از تاءویل, تفسیـر یا شـاءن نزول آیات پـرده بـرمـى دارد و گـاه بـراى بیان حقیقتى به آیه استدلال مى کند.

قرآن‏شناسی حضرت علی(ع)

اولین گام هر نوع ارتباط با قرآن شناخت آن است. فرض کنید تلفنی می‏خرید که مجهز به پیغام‏گیر است و می‏توانید با آن نمابرهای خود را نیز ارسال کنید. این‏که شما بدانید این تلفن چیست و چه توانایی‏های دارد در چگونگی استفاده شما از آن بسیار موثر است. اگر شما همان تلفن را بخرید ولی از امکان ارسال نمابر آن باخبر نباشید طبیعی است که هیچ‏گاه انتظار ارسال نمابر را از آن ندارید و بالطبع نمی‏توانید از تلفن خود به خوبی استفاده کنید. ارتباط با قرآن نیز دقیقاً پیرو همین قاعده یعنی شناخت آن است. " قرآن‏شناسی " عنوان مجموعه بحث‏هایی است که می‏خواهد معرفی‏های مختلف از قرآن را عرضه کند، چرا که هرگونه معرفی از قرآن، تأثیری مستقیم بر نحوه ارتباط با آن خواهد گذاشت. مثلاً اگر کسی قرآن را به عنوان کتابی بشناسد که برای خواندن و ثواب بردن نازل شده است، انتظارش از قرآن رسیدن به ثواب است، از این‏رو می‏کوشد که بیشتر و بیشتر قرآن بخواند. در مقابل اگر کسی قرآن را کتابی می‏داند که حاوی سخن زنده خداست و برای این نازل شده است تا خداوند با دل و روان قاری قرآن سخن بگوید و فرهنگ این زبان آسمانی را در وجود او به تدریج گسترش دهد، قطعاً به دلیل بالارفتن سطح انتظارات او از قرآن، به گونه‏ای دیگر با آن ارتباط برقرار می‏کند.

صفحه قرآن‏شناسی و قرآن‏شناسان درصدد است تا شناخت‏های متفاوت از قرآن را معرفی کند و دیدگاه مخاطبان را در شناخت قرآن به چالش بکشد.

قرآن‏شناسی حضرت علی(ع) شناخت قرآن با نهج‏البلاغه

یکی از بهترین منابع شناخت قرآن سخنان و گفته‏های حضرت علی(ع) درباره قرآن‏شناسی است. این سخنان به ما می‏آموزد که ایشان چه تعریفی از قرآن داشته‏اند و در نظر ایشان قرآن چه جایگاهی داشته است. برای رعایت اختصار تنها به جملات نهج‏البلاغه مولا مراجعه کرده‏ایم و توصیف‏های ایشان را از قرآن به نگارش درآورده‏ایم.

نکته مهم در سخنان حضرت علی(ع) این است که ایشان از منظری بسیار جالب توجه به قرآن می‏نگرد و قرآن را به‏گونه‏ای می‏شناسد و معرفی می‏کند که انسان باور می‏کند که آنچه حضرت علی(ع) توصیف می‏کند، "سخن خدا"ست.