چند آیه از قرآن کریم درباره امام حسین (علیه السّلام)
چهارشنبه, ۲۷ فروردين ۱۳۹۳، ۰۵:۴۵ ب.ظ
1. لؤلؤ و مرجان
«یَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ».[1]
و خارج کرد از آن دو دریا، لؤلؤ و مرجان را.
از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت است که منظور از «لؤلؤ و مرجان» امام حسن و حسین ـ علیهما السّلام ـ است.[2]
2. عروة الوثقی
«... فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى لاَ انْفِصامَ لَها...».[3]
به رشتة محکم و استواری چنگ زده و هرگز گسسته نخواهد شد.
امام باقر ـ علیه السّلام ـ از حضرت رسول ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: هرگاه می‌خواهید به رشتة محکمی چنگ بزنید، پس به ولایت بگیرید علی و حسن و حسین را.[4]
3. پیروزی بزرگ
«یا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً».[5]
می‌گویند: ای کاش ما هم با آنها بودیم و به رستگاری بزرگی می‌رسیدیم.
امام رضا ـ علیه السّلام ـ به «ریّان بن شبیب» فرمود: ای پسر شبیب! اگر دوست داری که در مکان‌های بنا شده در بهشت با پیامبر و خاندانش باشی، پس قاتلان حسین ـ علیه السّلام ـ را لعنت نما، ای پسر شبیب! اگر دوست داری به ثواب کشته‌شدگان در راه حسین برسی پس چون او را یاد کنی بگو: «ای کاش با آنان بودم و به پیروزی و کامیابی بزرگی می‌رسیدم».[6]
4. خویشاوندان پیامبر
«وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ بِذِی الْقُرْبى...».[7]
و خدای یکتا را بپرستید و هیچ چیزی را شریک او نگیرید و احسان کنید به پدر و مادر و خویشاوندان.
در روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ آمده است که منظور از «والدین» رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ و علی ـ علیه السّلام ـ است و منظور از «ذی‌القربی» حسن و حسین ـ علیهما السّلام ـ است. [8]
5. نفس مطمئنه
«یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً».[9]
تو ای روح آرام یافته به سوی پروردگارت بازگرد. در حالی که هم تو از او خشنودی و هم او از تو خشنود است.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود:
سورة فجر را در نمازهای واجب و مستحب خود بخوانید، که آن سورة امام حسین ـ علیه السّلام ـ است.
«ابو اُسامه» که در مجلس حاضر بود پرسید: چگونه این سوره به حسین بن علی اختصاص دارد؟ فرمود: آیا آن سخن را نشنیده‌ای که خدا فرمود:
«یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» منظور خداوند از نفس مطمئنّه، حسین بن علی است که دارای روح آرام یافته‌ای است و هم خدا از او راضی است و هم او از خدا راضی است.[10]
6. بشارت حسینی
«قُلْنا یا نارُ کُونِی بَرْداً وَ سَلاماً عَلى إِبْراهِیمَ».[11]
ما خطاب کردیم: ای آتش! برای ابراهیم سرد و سالم باش.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ از امام حسین ـ علیه السّلام ـ روایت می‌کند که آن حضرت در کربلا، قبل از کشته شدن فرمود:
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ گفت: پسرم! تو روزی به عراق می‌روی و به شهادت می‌رسی و جماعتی با تو به شهادت می‌رسند و سپس آن حضرت، آیة مبارکة فوق را تلاوت کرد، و فرمود: جنگ برای تو و اصحابت «سرد و سالم» می‌شود. پس بشارت داد بر آنان که: به خدا قسم! اگر ما را به قتل برسانند، ما وارد بر پیامبرمان می‌شویم...[12]
7. بشارت
«وَ یُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً».[13]
و اهل ایمان را که عمل آنها نیکوست، به اجر بسیار نکو بشارت دهد.
روایت شده است از ابن عباس که گفت: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ بشارت داد علی و جعفر و عقیل و حمزه و فاطمه و حسن و حسین ـ علیهم السّلام ـ را به بهشت؛ چون آنها مصداق الذین یعملون الصالحات» بودند.[14]
. 8ماه و خورشید
«وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها».[15]
قسم به ماه که پیرو آفتاب تابان است و قسم به روز، هنگامی که جهانی را روشن می‌کند.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود:
منظور از آیة شریفة فوق امام حسن و امام حسین ـ علیهما السّلام ـ است و منظور از: «وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها» قیام امام زمان ـ علیه السّلام ـ..[16]
9. تخت‌های عزّت
«إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِی نَعِیمٍ عَلَى الْأَرائِکِ یَنْظُرُونَ».[17]
بدرستی که نیکوکاران در بهشت متنعّمند بر تخت‌های عزت تکیه زنند و نعمت‌های خدا را می‌نگرند.
از ابن عباس روایت شده است که این آیه در حق علی و فاطمه و حسین و حسین ـ علیهم السّلام ـ نازل شده است.[18]
10. به چه گناهی کشتید؟
«وَ إِذَا الْمَوْؤُدَةُ سُئِلَتْ بِأَیِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ».[19]
و هنگامی که از دختران زنان به گور شده باز پرسند به کدامین گناه کشته شده است؟
از امام صادق ـ علیه السّلام ـ روایت شده است که، منظور از دو آیة فوق حضرت امام حسین ـ علیه السّلام ـ است و این دو آیه در حق او نازل شده است.[20]
11. صور الهی
«یَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ».[21]
روزی که لرزنده بلرزد و از پی آن لرزة دیگری افتد.
از امام صادق ـ علیهم السّلام ـ روایت است که منظور از «الراجفة» حسین بن علی ـ علیه السّلام ـ است.[22]
12 . مثل اصحاب کهف
«أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْکَهْفِ وَ الرَّقِیمِ کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَباً».[23]
«آیا گمان کردی. اصحاب کهف و رقیم از آیات عجیب ما بودند؟»
منهال می‌گوید: بخدا در دمشق بودم که دیدم، سر بریدة حسین بالای نیزه آیة فوق را تلاوت نمود و فرمود:
شگفت‌تر از مثل اصحاب کهف، حکایتِ کشته شدن و حمل (و بر نیزه شدن) سر من است.[24]
13. مغربین
«رَبُّ الْمَشْرِقَیْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَیْنِ».[25]
آن خدایی که آفرینندة دو مشرق و مغرب است.
در روایتی که از امام صادق ـ علیه السّلام ـ ، در مورد آیة فوق پرسیدند ایشان فرمود: منظور از، «مشرقین» رسول خدا و امیرالمؤمنین ـ علیهما السّلام ـ است و منظور از «مغربین» امام حسن و امام حسین ـ علیهما السّلام ـ است.[26]
14. آینه طهارت
«إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً».[27]
خداوند چنین می‌خواهد که رجس و هر آلایش را از شما خانوادة نبوت ببرد و شما را از هر عیب پاک و منزه می‌داند.
روایات بی‌شماری در تفسیر این آیة شریفه از معصومین ـ علیهم السّلام ـ وارد شده است که فرموده‌اند، منظور از «اهل‌البیت» خمسة طیبه هستند.[28]
15 پشتوانة امامت
«وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ».[29]
و این خدا پرستی را در همة ذرّیة خود (محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ) تا قیامت باقی قرار داد تا فرزندانش به خدای یکتا رجوع کنند.
از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل شده است که فرمود: خداوند امامت را در پشت حسین ـ علیه السّلام ـ قرار داد و نُه امام دیگر از صُلب اویند.[30]
16. مزدی نمی‌خواهم
«قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى...».[31]
بگو مزدی برای رسالت نمی‌خواهم مگر دوستی و محبت با خویشاوندانم.
از رسول خدا سؤال کردند منظور از «قربی» در آیة فوق چه کسانی هستند؟حضرت فرمود: علی و فاطمه، حسن و حسین ـ علیهم السّلام ـ .[32]
17. در راه حج
«فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً یَتَرَقَّبُ...».[33]
پس (موسی) هراسان از شهر خارج شد در حالی که چشم به راه بود.
وقتی امام حسین ـ علیه السّلام ـ از مدینه به طرف مکه راهی شد، آیة فوق را قرائت می‌کرد.[34]
18. قاری قرآن
«وَ سَیَعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنْقَلَبٍ یَنْقَلِبُونَ».[35]
و آنانکه ظلم و ستم کردند، بزودی خواهند دانست که به چه کیفر و دوزخ انتقامی بازگشت می‌کنند.
در مقاتل معتبری آمده است هنگامی که سر امام حسین ـ علیه السّلام ـ را جدا نمودند و بر نیزه زدند، آیه فوق را تلاوت می‌نمود.[36]
19. اهل سجود
«وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ...».[37]
از ابی الجارور نقل شده است که امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: منظور از آیة فوق، علی و فاطمه و حسن و حسین و اهل‌بیت آنهاست.[38]
20. دور از شهر و دیار
«الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلاَّ أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ...».[39]
همان‌ها که از خانه و شهر خود. به ناحق رانده شدند، جز این‌که می‌گفتند: پروردگار ما خدای یکتاست.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ دربارة آیة فوق فرمود: این آیه دربارة علی و جعفر و حمزه نازل شد و در حسین ـ علیه السّلام ـ تحقق یافت. بر همة آنان درود و سلام باد.[40]
21. پیروی از حسین ـ اطاعت از خدا
«وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اللَّهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ».[41]
و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند و از خدا بترسد و از مخالفت فرمانش بپرهیزد، چنین کسانی همان پیروزمندان واقعی هستند.
رسول خدا ضمن حدیثی می‌فرماید: سعادتمند، آنانند که از دوستان و پیروان حسین ـ علیه السّلام ـ هستند. به خدا سوگند ایشان در روز قیامت پیروز و نیک بختند.[42]
22. من بیمار حسینم
«فَنَظَرَ نَظْرَةً فِی النُّجُومِ فَقالَ إِنِّی سَقِیمٌ».[43]
پس نگاهی به ستارگان افکند و گفت من بیمارم و با شما به مراسم جشن نمی‌آیم.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ دربارة این آیه فرمود: ابراهیم ـ علیه السّلام ـ بر مصایبی که بر حسین ـ علیه السّلام ـ فرود می‌آید، اندیشه نمود و گفت: من از آنچه بر حسین ـ علیه السّلام ـ می‌آید، بیدار گشته‌ام.[44]
23. حسین ـ علیه السّلام ـ و زکریا
«لَمْ نَجْعَلْ لَهُ مِنْ قَبْلُ سَمِیًّا».[45]
و پیش از این هم نامی برای او قرار نداریم.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: منظور از آیة فوق «حسین بن علی و یحیی بن زکریا» است که از قبل، هم نامی نداشت و آسمان فقط بر آن دو، چهل روز گریه کرد.
گفته شد: گریستن آسمان چگونه بود؟ فرمود: به سرخی طلوع و به سرخی، غروب می‌کرد.[46]
24. کلمة طیّبه
«أَ لَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ».[47]
آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمة طیبه» را به درخت پاکیزه‌ای تشبیه کرد که ریشة آن (در زمین) ثابت و شاخة آن در آسمان است؟
امام صادق ـ علیه السّلام ـ در مورد آیة فوق فرمود:
ریشة این درخت، رسول خدا و شاخة آن امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ است و امام حسن و حسین ـ علیهم السّلام ـ میوة آن به شمار می‌آیند ک نه تن از فرزندان او نیز شاخه‌های کوچک‌تر آنند و شیعیان نیز به منزلة برگ آن هستند.[48]
25. قربانی بزرگ
«وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ».[49]
و او را در ازای قربانی بزرگی باز رهانیدیم.
از امام رضا ـ علیه السّلام ـ روایت شده است که فرمود:
منظور از ذبح عظیم در آیه فوق امام حسین ـ علیه السّلام ـ است.[50]
26. سؤال بی‌جا
«لا یُسْئَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُونَ».[51]
و او بر هر چه که می‌کند سؤال نشود، ولی خلق از کردارشان بازخواست می‌شوند.
مردی از امام هشتم ـ علیه السّلام ـ پرسید: به چه خاطر امامت در صُلب امام حسن قرار نگرفت؟ حضرت فرمود: چون خداوند امامت را در صُلب امام حسین ـ علیه السّلام ـ قرار داد، نه در صُلب امام حسن و سپس آیة فوق را قرائت نمود.[52]
27. تفسیری از امام زمان (عج)
«کهیعص».[53]
سعد بن عبدالله قمی از امام عصر (عج) در مورد آیة فوق سؤال نمود، امام ـ علیه السّلام ـ فرمود: این حروف از خبرهای غیبی خداوند است که به بنده‌اش «زکریا» داد.
«زکریا» هنگامی به که اسماء خمسه طیّبه اطلاع یافت، هرگاه به نام مبارک امام حسین می‌رسید، اشک در چشمانش حلقه می‌زد. روزی از خداوند علّت این حال را پرسید، خداوند داستان کربلا را در قالب این حروف برایش بیان فرمود.
پس «کاف» یعنی کربلا و «ها» یعنی هلاکتِ عترت و «یا» یعنی یزید که قاتل آن حضرت بود و «عین» یعنی عطش و تشنگی که بر آن حضرت مستولی می‌شود و «صاد» یعنی صبر آن حضرت بر بلا.
زکریا وقتی جریان را شنید، سه روز از مسجدش خارج نشد و مردم را راه نداد و بر حسین ـ علیه السّلام ـ گریست.[54]
28. رجعت
«ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیْهِمْ وَ أَمْدَدْناکُمْ...». [55]
آنگاه شما را بروی آن برگردانیم و بر آنها غلبه دهم...
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: اولین کسی که در «رجعت» برگردانده می‌شود، امام حسین ـ علیه السّلام ـ است...[56]
29. ذی‌القربی
«إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبى...».[57]
همانا خدا خلق را فرمان به عدل و احسان می‌دهد و به بذل و عطاءِ خویشاوندان امر می‌کند...
