تذکره

خاندان پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله، اهل بیت عصمت و طهارت، ائمه شیعه. عترت به فرزندانى که از نسل کسى باشد گفته مى‏شود. از امیرالمومنین پرسیدند: «عترت‏» کیست؟ فرمود: من، حسن، حسین و امامان نهگانه از فرزندان حسین‏ علیه السلام که نهمین آنان مهدى و قائم ایشان‏است، از قرآن جدا نمى‏شوند و قرآن از آنان جدا نمى‏شود، تا کنار حوض (کوثر) بر پیامبر وارد شوند. عترت پیامبر، همتاى قرآن کریم اند و رسول خدا «قرآن و عترت‏» را به عنوان ‏میراث و یادگار خویش براى امت معرفى کرده است: «انى تارک فیکم الثقلین، کتاب الله و عترتى اهل بیتى...».

اما «عترت‏» در لغت، قطعه‏هاى درشت مشک در نافه آهوست، نیز به معناى لعاب‏ شیرین است. همچنین عترت به معناى فرزندان و نوادگان نسبى و نسل یک شخص است‏ و به همین جهت به ذریه پیامبر از نسل على و فاطمه، عترت مى‏گویند. معناى دیگرعترت، ریشه درختى که بریده شده و دوباره روییده باشد.

مرحوم محدث قمى با توجه به ‏همه معانى یاد شده براى عترت، چنین مى‏گوید: ائمه، همچون قطعه‏هاى بزرگ مشک از نافه‏اند و علومشان آب گوارا نزد اهل حکمت و اندیشه است و اینان درختى هستند که‏رسول خدا صلی الله علیه و آله ریشه‏اش، على تنه‏اش و ائمه از نسل او، شاخه‏هاى این درخت و شیعیانشان‏ برگ این درختند و علوم اهل بیت، میوه این درخت است.