تذکره

قرآن انسانها را با آن مورد خطاب قرار میدهد و به زبان صراحت بیان میدارد که اینها صفات مثبت هستند پس اگر میخواهی که جزء این گروه برگزیدگان قرار گیری لازم است که این صفات را در خود پرورش داده

و از حالت بالقوه به بالفعل درآوری تا در زمره صالحین قرار گیری و یا اینکه اینها صفات منفی هستد خود را از آن برحذر داری و مرتکب این اعمال نگردی که پست و خوار میشوی.

1- صفات متقین [ترسندگان ـ پرهیزگاران]

{ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَیُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ (3) وَالَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ وَبِالْآَخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ (4) أُولَئِکَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ... (بقره / 3-5)

"آنان که به غیب ایمان میآورند، و نماز را برپا میدارند، و از آنچه روزی دادهایم انفاق میکنند؛ و آنان که بدانچه به سوی تو فرودآمده، و به آنچه پیش از تو نازل شده است، ایمان میآورند؛ و به آخرت یقین دارند. آنهایند که از هدایتی از جانب پروردگارشان برخوردارند و آنها همان رستگارانند".

اگر میخواهید که جزء متقین باشید

1- به غیب و نادیده ایمان داشته باشید "ایمان به خداوند ـ فرشتگان ـ قیامت ـ بهشت و دوزخ".

2- نماز را درست و به موقع بخوانید "بدون ریا و سستی".

3- و از آنچه که خداوند به شما اعطا کرده است خرج کنید، انفاق کنید، زکات دهید "زکات سلامتی جسم (روزه) زکات مال و فراموش نکردن مستمندان".

4- و ایمان داشته باشید به محمد - صلى الله علیه وسلم - و قرآن و پیامبران و کتابهای آسمانی قبل از آن "نوح، ابراهیم، موسی، عیسی - علیه السلام - و ...زبور، صحف، تورات و انجیل" پس شما از طرف خداوند هدایت شدهاید و به حقیقت شما رستگار هستید.

{لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آَمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآَخِرِ وَالْمَلَائِکَةِ وَالْکِتَابِ وَالنَّبِیِّینَ وَآَتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ tû,خ#ح !$،،9$#ur وَفِی الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآَتَى الزَّکَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِینَ فِی الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِینَ الْبَأْسِ أُولَئِکَ الَّذِینَ صَدَقُوا وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ } ... (بقره / 177)

"نیکوکاری آن نیست که روی خود را به سوی مشرق و [یا] مغرب بگردانید، بلکه نیکی آن است که کسی به خدا و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب [آسمانی] و پیامبران ایمان آورد، و مال [خود] را با وجود داشتنش، به خویشاوندان و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان و گدایان و در [راه آزاد کردن] بندگان بدهد، و نماز را برپای دارد، و زکات را بدهد، و آنان که چون عهد بندند، به عهد خود وفادارانند؛ و در سختی و زیان، و به هنگام جنگ شکیبایانند؛ آنان کسانی که راست گفتهاند، و آنان همان پرهیزگارانند".

تنبیه

انسانها میگویند که اسباب هدایت و آثار مغفرت در خویش داریم ما به سوی قبله روی میآوریم و بر طبق حکم خدا به سوی آنان نماز میخوانیم نمازی که بهترین عبادتها است با این همه چگونه سزاوار عذاب باشیم خداوند اندیشه ایشان را چنین تربیت مینماید آن خیر عظیم که مایه هدایت و مغفرت میباشد این نیست که تنها شما هنگام ادای نماز سوی مشرق و مغرب رو گردانید و به دیگر اعتقادات و اعمالی که لازم است اعتنایی نداشته باشید. پس باید:

1- ایمان داشته باشید به خداوند و روز قیامت و فرشتگان و کتابها و پیغمبران.

2- و از مال دنیا با وجود دوست داشتن آن خرج کنید برای: 1- خویشاوندان 2- یتیمان 3- محتاجان 4- مسافران 5- سؤالکنندگان 6- و در آزاد کردن اسیران.

3- و نماز را به درستی بخوانید و زکات را بپردازید.

4- و وقتی که عهد کردید به عهد خویش وفادار باشید.

5- و صبور باشید در سختی و رنج و در هنگام جنگ "با دشمنان اسلام".

پس شما در آن صورت نیکوکار راستین هستید و شما پرهیزگارانید.

{ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ (134) وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ } .....(آلعمران / 134-135)

"همانان که در فراخی و تنگی انفاق میکنند؛ و خشم خود را فرومیبرند؛ و از مردم درمیگذرند؛ و خداوند نکوکاران را دوست دارد. و آنان که چون کار زشتی کنند، یا بر خود ستم روا دارند، خدا را به یاد میآورند و برای گناهانشان آمرزش میخواهند ـ و چه کسی جز خدا گناهان را میآمرزد؟ و بر آنچه مرتکب شدهاند، با آنکه میدانند [که گناه است]، پافشاری نمیکنند".

پرهیزگاران چه کسانی هستند

1- در سختی و آسایش خرج میکنند، انفاق میکنند، به جهاد بدنی و مالی مشغولند و از مصرف مال به اندازه توان خود باز نمیایستند.

2- و در موقع قدرت و توانایی خشم خود را فرومیخورند و خطاهای مردم را میبخشند و خداوند این چنین نیکوکارانی را دوست دارد.

3- و اگر خواسته و یا ناخواسته عمل زشتی مرتکب شوند و یا بر نفس خود ستمی کنند؛ خداوند را یاد میکنند و برای بخشش گناهانشان طلب آمرزش میکنند و خداوند بهترین عفوکنندگان است و هیچ کس را جز مقام عظمت او لایق بخشش نیست و آمرزنده فقط حضرت اوست.

4- و بر گناهان خود اصرار نمیورزند و آن را تکرار نخواهند کرد و خود میدانند.

{ إِن الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیْطَانِ تَذَکَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ } ...(اعراف / 201)

"در حقیقت، کسانی که [از خدا] پروا دارند، چون وسوسهای از جانب شیطان بدیشان رسد [خدا را] به یاد آورند و به ناگاه بینا شوند".

حال عمومی متقیان "پرهیزگاران خداترس"

1- از اغوای شیطان در غفلت نمیمانند بلافاصله خداوند را یاد کرده بیدار و هوشیار میشوند و به مجرد یاد خداوند پرده غفلت رفع میشود و سرانجام نیکی و بدی در نگاهشان نمایان میشود و از کار ناشایست دست میکشند.

{ وَالَّذِی جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ } ..... (زمر / 33)

"و آن کس که راستی آورد و آن را باور نمود؛ آنانند که خود پرهیزگارانند".

شأن کسانی که از خدا میترسند

1- سخن راست بگویند و راستی را تصدیق کنند.

{ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ (15) آَخِذِینَ مَا آَتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ کَانُوا قَبْلَ ذَلِکَ مُحْسِنِینَ (16) کَانُوا قَلِیلًا مِنَ اللَّیْلِ مَا یَهْجَعُونَ (17) وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ (18) وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ ب@ح !$،،=دj9 وَالْمَحْرُومِ } ..... (ذاریات / 15-19)

"پرهیزگاران در باغها و چشمهسارانند. آنچه را پروردگارشان عطا فرموده میگیرند، زیرا که آنها پیش از این نیکوکار بودند. و از شب اندکی را میغنودند. و در سحرگاهان [از خدا] طلب آمرزش میکردند. و در اموالشان برای سائل و محروم حقی [معین] بود".

متقیان

1- نیکوکارند.

2- قسمتی از شب را به عبادت مشغولند.

3- و کثرت عبادتها آنها را مغرور نمیساخت بلکه به تناسب بندگیشان بر خوف و خشیت آنها میافزود و در سحرگاهان برای گناهانشان طلب آمرزش میکردند.

4- بیبهره "آنکه محتاج و تنگدست است اما سؤال نمیکند" ایشان از مال خود علاوه بر ذکات بخشی را برای سائلین و محتاجان مقرر کرده بودند.

{ الْأَتْقَى (17) الَّذِی یُؤْتِی مَالَهُ یَتَزَکَّى } ... (لیل / 17-18)

"و پاک رفتارتر[ین مردم] از آن دور داشته خواهد شد: همان که مال خود را میدهد [برای آنکه] پاک شود".

متقی

1- آنکه به قصد پاک ساختن نفس از اخلاق ذمیمه بخل و امساک و طمع و غیره به صرف مال خود به سؤالکنندگان و ... میپردازد. نه به جهت ریا و خودنمایی و یا کدام امور دنیوی.

2- صفات خاشعین [فروتنان]

{ الْخَاشِعِینَ (45) الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَیْهِ رَاجِعُونَ } ...... (بقره / 45-46)

"همان کسانی که میدانند با پروردگار خود دیدار خواهند کرد؛ و به سوی او بازخواهند گشت".

فروتنان

1- میترسند و یقین دارند که به حضور پروردگار خود ملاقی میشوند و به سوی او باز میگردند.

2- و در روز قیامت برای حساب و کتاب با او تعالی روبرو میشوند.

3- صفات صابرین

{ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ (155) الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ (156) أُولَئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ } ... (بقره / 155-157)

"و مژده ده شکیبایان را: [همان] کسانی که چون مصیبتی به آنان برسد، میگویند: "ما از آن خدا هستیم، و به سوی او باز میگردیم" بر ایشان درودها و رحمتی از پروردگارشان [باد] و راهیافتگان [هم] خود ایشانند".

صابران

1- صبورند در برابر مصائب.

2- در آزمایش و امتحان الهی صبر و شکر را فراموش نمیکنند.

3- و یقین دارند که به سوی پروردگار خویش رجوعکنندگانند.

4- داخل شدن در گروه صابران آسان نیست بلکه بر مصیبت صبر و شکر گردانیدن است پس بشارت بر آنان به درود و مهربانی از جانب پروردگارشان.

4- صفات کسانی که بر آنها ترس و حزن نیست

{ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا یُتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ } ... (بقره / 262)

"کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند، سپس در پی آنچه انفاق کردهاند، منت و آزاری روا نمیدارند؛ پاداش آنان برایشان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، و بیمی بر آنان نیست و اندوهگین نمیشوند".

1- از مالهایشان در راه خدا انفاق میکنند.

2- و چون برای رضای الهی انفاق میکنند منت نمیگذارند و آزاری نمیرسانند.

3- پس پروردگارشان به پاس انفاق خالصانه ثواب بزرگی برایشان مهیا کرده است. و آرامش خود را بر دلهای آنها فرود میآورد پس ایشان در روز جزا نه میترسند و نه اندوهگین میشوند و سلامتی است بر آنها.

{ إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ } ... (احقاف / 13)

"محققاً کسانی که گفتند: "پروردگار ما خداست" سپس ایستادگی کردند، بیمی بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد".

1- با دل به وحدانیت خداوند اعتقاد دارند.

2- در آزمایشات الهی صبور و بردبار هستند و بر ایمان خویش استوار خواهند بود.

3- پس پروردگارشان سکینه خود را در دلهایشان فرود خواهند آورد.

5- صفات انفاقکنندگان

{ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآَخِذِیهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِیهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ } ... (بقره / 267-274)

"ای کسانی که ایمان آوردهاید، از چیزهای پاکیزهای که به دست آوردهاید، و از آنچه برای شما از زمین برآوردهایم، انفاق کنید، و در پی ناپاک آن نروید که [از آن] انفاق نمایید، در حالی که [اگر به خودتان میدادند] جز با چشمپوشی و [بیمیلی] نسبت به آن، نمیگرفتید، و بدانید که خداوند، بینیاز است".

1- شرط قبول صدقه به حضور پروردگار آن است که از مال حلال باشد.

2- و بهترین چیزها را از خوبترین اشیاء در راه خدا صرف کنید و از اشیای فرومایه و پست خیرات ندهید و اگر آن را به خود او بدهند دل وی به قبول آن مایل نیست و از شرم و بدون رضا بستاند.

3- بدانید که خداوند بینیاز است و به چیزی محتاج نیست و هر که به شوق و رغبت بهترین چیزها را خیرات نماید میپسندد.

{ إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَیُکَفِّرُ عَنْکُمْ مِنْ سَیِّئَاتِکُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ } ... (بقره / 271)

"اگر صدقهها را آشکار کنید، این، کار خوبی است، و اگر آن را پنهان دارید و به مستمندان بدهید، این برای شما بهتر است؛ و بخشی از گناهانتان را میزداید، و خداوند به آنچه انجام میدهید آگاه است".

1- اگر آشکار در راه خدا صدقات دهید پسندیده است به شرطی که نیت ریا نداشته باشید.

2- اگر صدقات خود را پنهان دارید آن برای شما بهتر است اولاً از احتمال ریا دور میشوید ثانیاً مایه خجالت بینوایان و سائلین میگردد.

3- پس خداوند به نیت و اعمال شما آگاه است و با صدقات شما بعضی از گناهان شما را میبخشد.

{ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ } ...... (بقره / 274)

"کسانی که اموال خود را شب و روز، نهان و آشکارا، انفاق میکنند، پاداش آنان نزد پروردگارشان برای آنان خواهد بود؛ و نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین میشوند".

انفاقکنندگان کسانی هستند که:

1- از مال حلال در راه خدا خرج میکنند.

2- بهترین اموال خویش را در راه خداوند انفاق میکنند.

3- صدقات خود را شب و روز پنهانی و آشکارا جهت رضای الهی میبخشند.

4- پس پروردگارشان برایشان ثواب بزرگی در دنیا و آخرت عطا خواهد فرمود.

5- و در دنیا و آخرت برایشان ترسی نیست و ایشان اندوهگین نخواهند شد.

6- صفات گروه مفلحون "رستگاران"

{ وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ... (آلعمران / 104)

"و باید از میان شما، گروهی، [مردم را] به نیکی دعوت کنند و به کار شایسته وادارند. و از زشتی بازدارند، و آنان همان رستگارانند".

رستگاران کسانی هستند که:

1- مردم را به سوی کار نیک و پسندیده دعوت میکنند.

2- دیگران را از کار ناپسند باز میدارند و آنان را به عمل صالح دعوت میکنند.

ظاهر است که این امر از حضراتی ساخته میباشد که با وجود علم به معروف و منکر و آگاهی از قرآن و سنت؛ باهوش و موقعشناس باشند.

{ لَکِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِینَ آَمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ وَأُولَئِکَ لَهُمُ الْخَیْرَاتُ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ... (توبه / 88)

"ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردهاند با مال و جانشان به جهاد برخاستهاند. و اینانند که همة خوبیها برای آنان است، اینان همان رستگارانند".

1- ایمان دارند به رسول.

2- جهاد میکنند با مالهایشان.

3- جهاد میکنند با نفسهایشان.

4- پس تمام نیکیهای دنیا و عقبی نصیبشان خواهد شد.

5- و به راستی ایشان رستگارانند چرا که تمام نیکیها را در برمیگیرند.

{إِنَّمَا کَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِینَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَنْ یَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ... (نور / 51)

"گفتار مؤمنان ـ وقتی به سوی خدا و پیامبرش خوانده شود تا میانشان داوری کند ـ تنها این است که میگویند: "شنیدیم و اطاعت کردیم" اینانند که رستگارند".

1- در برابر حکم خدا و رسولش خاشع و خاضع و به دور از هر گونه کبر و غرور و تکبر میگویند شنیدیم و اطاعت کردیم خواه در ظاهر به نفع یا به ضررشان باشد در برابر حکم اسلام تسلیمند.

{ فَآَتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ ذَلِکَ خَیْرٌ لِلَّذِینَ یُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ... (روم / 38)

"پس حق خویشاوند و تنگدست و در راه مانده را بده. این [انفاق] برای کسانی که خواهان خشنودی خدایند بهتر است، و اینان همان رستگارانند".

1- خویشاوندان، مساکین و مسافرین را دستگیری نمایند.

2- و به دستگیری آنها بهتر است برای شما اگر رضای خدا را میطلبید و بدانید که در این صورت شما از رستگاران هستید.

3- و البته خیر و نیکویی دنیا و آخرت نصیب چنین بندگانی خواهد شد.

{ لَا تَجِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآَخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ کَانُوا آَبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ أُولَئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمَانَ وَأَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَیُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِکَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ... (مجادله / 22)

"قومی را نیابی که به خدا و روز بازپسین ایمان داشته باشند [و] کسانی را که با خدا و رسولش مخالفت کردهاند ـ هر چند پدرانشان یا پسرانشان یا برادرانشان یا عشیرة آنان باشند ـ دوست بدارند. در دل اینهاست که [خدا] ایمان را نوشته و آنها را با روحی از جانب خود تأیید کرده است، و آنان را به بهشتهایی که از زیر [درختان] آن جوبهایی روان است درمیآورد؛ همیشه در آنجا ماندگارند؛ خدا از ایشان خشنود و آنها از او خشنودند؛ اینانند حزب خدا. آری، حزب خداست که رستگارانند".

1- آن کسانی که ایمان واقعی به خداوند و روز رستاخیز دارند با کسی که مخالف خداوند و رسولش باشند دوستی نخواهند کرد اگرچه پدران و یا پسران یا برادران و یا خویشاوندان آنان باشند.

2- آن گروه خداوند ایمان را در دل آنها داشته است.

3- آن گروه خداوند از آنها راضی است و آنها از خداوند راضی هستند.

4- چنین کسانی گروه و لشکر خداوند هستند و به حقیقت ایشان رستگارانند.

{ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ... (حشر / 9)

"و هر کس از خسّت نفس خود مصون ماند، ایشانند که رستگارانند".

1- رستگاران در دلهای خود تنگی و حسد قرار نمیدهند.

2- و از مالی که خداوند به آنها اعطا کرده است بخشش و انفاق خواهند کرد.

3- به راستی کسانی که خداوند توفیق دستگیری دیگران را به آنها عطا کرده است کامیاباند ـ چه بسا کسانی که مال وافر دارند اما خداوند توفیق انفاق کردن را به آنها نمیدهد.

{ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِیعُوا وَأَنْفِقُوا خَیْرًا لِأَنْفُسِکُمْ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ } ...

... (تغابن / 16)

"پس تا میتوانید از خدا پروا بدارید و بشنوید و فرمان ببرید، و مالی برای خودتان [در راه خدا] انفاق کنید، و کسانی که از خسّت نفس خویش مصون مانند آنان رستگارانند".

1- از الله تعالی میترسند.

2- در آزمایش و امتحان تا جایی که بتوانند میترسند و ثابتقدم میباشند.

3- و در راه الله برای نفع خود خیرات مینمایند.

4- و کسی که بخل و حرض و آز را از خود دور کند به راستی رستگار است.

5- کامیاب است کسی که او را الله تعالی از حرص و آز و بخل در نفس محفوظ داشته است.