معرفی قرآن کریم از زبان خود قرآن
قرآن، کتابی است که محتوای بلند و جامع آن حتی غیر مسلمانان را نیز شگفت زده نموده است به گونه که ماکس منین، شرق شناس معاصر می گوید:
« قرآن تنها یک کتاب دینی نیست، بلکه کتاب اخلاق و اصول سیاست و اجتماع و راهنمای روزمره انسان می باشد.»
اما به راستی قرآن چگونه کتابی است؟
برای یافتن پاسخ، سوال مورد نظر باید به خود قرآن مراجعه کنیم و ببینیم که قرآن خودش را چگونه معرفی نموده است.
وقتی تحقیق را با این رویکرد، آغاز می کنیم، به آیات فراوانی بر می خوریم که قرآن را معرفی نموده اند. که در این قسمت تنها به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1 - «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ»
این (قرآن) سخنى است که حقّ را از باطل جدا مىکند.
علامه طباطبایى(ره) در ذیل این آیه شریفه مى فرماید:
«قرآن سخنى جدا سازنده بین حق و باطل است... آنچه را قرآن ثابت مىکند حق محض است، که شکى در آن نیست، و چون حق است هیچ باطلى نمىتواند آن را باطل سازد، و هر باطلى در صدد ابطال آن برآید باطل بدون تردید است.»
2 - «وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ مُبَشِّراً وَ نَذیراً»
و ما قرآن را بحق نازل کردیم و بحق نازل شد و تو را، جز بعنوان بشارتدهنده و بیمدهنده، نفرستادیم.
«قرآن کتابى است که به حق از ناحیه خداوند نازل شده است و در تمام مسیر ابلاغ چه در آن مرحله که واسطه جبرئیل بوده، و چه در آن مرحله که گیرنده پیامبر صلّى اللّه علیه و آله بود، در همه حال آن را از هر نظر حفظ و حراست فرمود و حتّى با گذشت زمان دست هیچ گونه تحریف به دامانش دراز نشده و نخواهد شد، چرا که خدا پاسداریش را بر عهده گرفته است.»
3 - «إِنَّهُ لَکِتابٌ عَزیزٌ لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزیلٌ مِنْ حَکیمٍ حَمیدٍ»
و این کتابى است قطعاً شکست ناپذیر که هیچ گونه باطلى، نه از پیش رو و نه از پشت سر، به سراغ آن نمىآید چرا که از سوى خداوند حکیم و شایسته ستایش نازل شده است.
قرآن «کتابى است که که هیچ کس نمىتواند همانند آن را بیاورد و بر آن غلبه کند، کتابى است بىنظیر، منطقش محکم و گویا، استدلالاتش قوى و نیرومند، تعبیراتش منسجم و عمیق، تعلیماتش ریشهدار و پر مایه، و احکام و دستوراتش هماهنگ با نیازهاى واقعى انسانها در تمام ابعاد زندگى.
(آیه 42) سپس به توصیف مهم و گویایى در باره عظمت این کتاب آسمانى پرداخته، مىگوید: «هیچ گونه باطلى، نه از پیش رو، نه از پشت سر، به سراغ قرآن نمىآید. (لا یَأْتِیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ).
یعنى نه تناقضى در مفاهیم آن است.
نه چیزى از کتب و علوم پیشین بر ضد آن مىباشد، و نه اکتشافات علمى آینده با آن مخالفت خواهد داشت.
نه کسى مىتواند حقایق آن را ابطال کند، و نه در آینده منسوخ مىگردد.
نه در معارف و قوانین و اندرزها و خبرهایش خلافى وجود دارد و نه خلافى بعدا کشف مىشود.
نه آیه و حتى کلمهاى از آن کم شده، و نه چیزى بر آن افزون مىشود، و به تعبیر دیگر دست تحریف کنندگان از دامان بلندش کوتاه بوده و هست.»
۴ - «ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فیهِ هُدىً لِلْمُتَّقینَ»
(قرآن) کتاب با عظمتى است که شک در آن راه ندارد.
اینکه در قرآن کریم هیچ گونه شک و تردیدی راه ندارد « این یک ادعا نیست بلکه منظور این است که محتواى قرآن آن چنان است که خود شهادت بر حقانیت خویش مىدهد، و "همچون طبله عطار است خاموش و هنرنماى" و به تعبیر دیگر: آن چنان آثار صدق و عظمت و انسجام و استحکام و عمق معانى و شیرینى و فصاحت لغات و تعبیرات در آن نمایان است که هر گونه وسوسه و شک را از خود دور مىکند، و مصداق "آنجا که عیان است چه حاجت به بیان است" مىباشد. جالب اینکه گذشت زمان نه تنها طراوت آن را نمىکاهد، بلکه با پیشرفت علوم و برداشته شدن پرده از روى اسرار کائنات حقائق قرآن روشنتر مىگردد، و هر قدر علم به سوى تکامل پیش مىرود درخشش این آیات بیشتر مىشود.»